Trong truyền thông của Kim Cương Thừa và Phật giáo nguyên thủy, khởi đầu hầu hết các nghi quỹ mà hành giả được thực hành bao giờ cũng là bước Quy y, Phát Bồ đề Tâm. Điều này khác với các truyền thống khác của Phật giáo. Trong phần giới luật văn bản của Biệt giải thoát giới, giới cư sĩ (gồm 5 giới) rất dễ bị đứt do vậy người cư sĩ trước khi vào thời Kinh đều tụng tam quy y, khi đó ngũ giới tự động hoàn thiện. Đức Phật nói mỗi ngày cư sĩ phải tác pháp quy y 1 lần. Giới cư sĩ cần giữ rất dễ bị đứt gãy, bất kể phạm 1 trong 5 điều giới là lập tức những điều còn lại cũng mất.
Tôn ảnh: Đức Janguli và đức Hộ pháp Dorje Shugden
Có câu chuyện về Tam quy y như sau, vào thời đức Phật còn tại thế, khi đó ngài đang ở Cheravana, có một vị cư sĩ đến đảnh lễ đức Phật. Trên đường đi, do đường quá xa, vị cư sĩ ghé nhà một cô gái xin ở nhờ qua đêm. Cô gái nói với vị cư sĩ hay rời đi vì chồng cô là một con quỷ dạ xoa. Vị cư sĩ nói không sao, vì ông là phật tử đã quy y đã có chư thần hộ giới. Nhưng bởi cô gái quá đẹp mà vị cư sĩ nổi máu tà dâm, muốn ngoại tình với cô gái. Vì tâm này khởi lên mà cư sĩ phạm giới, chúng ta nên nhớ không chỉ hành động mới coi là phạm giới mà chỉ khởi lên suy nghĩ bất tịnh cũng đã là phạm giới rồi. Tâm đó là Tâm tà giới, chư thiên khi đó liền biến mất. Cô gái nghe từ xa có tiếng gió rít, đoán biết con quỷ dạ xoa, chồng cô sắp về tới nơi, bảo với vị cư sĩ mau tìm chỗ trốn trong bầu gạo ở trong nhà.
Khi con quỷ về tới nơi, cô gái hỏi sao đã về sớm như vậy, quỷ đáp lời: “Do ở đây có đệ tử của Đức Phật nên ta không dám về”.
“Phật là ai, làm sao có thể trở thành đệ tử Phật được?”, cô gái hỏi.
Qủy nói: “Ta có ngửi thấy mùi thịt người, có phải nàng giấu để dành cho ta không?”.
Cô tiếp lời: “Nhưng chàng phải nói cho thiếp cách nào để trở thành đệ tử Phật, thì thiếp mới trả lời câu hỏi của chàng?”
Con quỷ trả lời: “Là khi người đó đọc Tam Quy Y, và giữ đúng 5 giới luật”
Cô gái đọc theo lời con quỷ, vị sư sĩ đang núp trong bầu gạo cũng nhẩm đọc theo vì chợt nhớ ra mình là đệ tử Phật. Cô gái hướng về Phật thành tâm, chư thiên hộ giới liền xuất hiện làm con quỷ sợ hãi bỏ chạy. Hai người liền rời đi trong đêm để tới đảnh lễ đức Phật. Trên đường đi hai người gặp 499 vị đến đảnh lễ Như Lai, đang định quay trở về cũng vì đường xa, thì nghe được câu chuyện của cô gái và vị cư sĩ, liền sau đó 501 vị này quay lại tới Cheravana để xin đảnh lễ đức Phật. Khi ấy, Đức Phật bảo ngài Anan ra đón và sau đó Ngài giải thích ý nghĩa của việc quy y và giữ giới đối với cư sĩ.
Phật tử khi quy y hãy hiểu rõ nghĩa từ Quy y là gì: Quy là quay về, hướng về. Chúng sinh trôi lăn trong vòng sinh tử luân hồi, tâm trí bị nghiệp thức chi phối (cơm, áo, gạo, tiền….) nên chẳng có nơi nào vững chắc để tâm an trú. Quy y là hướng về giáo pháp của các bậc Tôn túc, bậc Chánh đẳng giác. Các vị đạo sư cũng đi từ người bình thường tới giác ngộ chân lý rồi phát Tâm Bồ Đề, bậc Đạo sư nhờ vào tu hành, nhờ giáo pháp mà chứng đắc Phật quả, các ngài có được bản lĩnh trí tuệ giúp chúng sinh.
Trong truyền thống Mật thừa, thất nghiệp chân ngôn là để tịnh hóa các ác nghiệp trong mỗi hành giả tu hành vì vậy, đừng biến Phật thành thần linh để cầu khẩn và những việc mê tín. Các vị Đạo sư ban ơn phước cho đệ tử để họ có điều kiện hành trì, đối diện sự thật và sợ hãi, vượt thoát khỏi vướng mắc và tinh tấn tu tập. Đời sống thường ngày vốn đã nhiều khổ đau, hãy tinh tấn tu tập và gìn giữ 5 giới, hướng nguyện tới Đạo sư để đạt được tỉnh thức bằng trí tuệ của một người tu hành chân chính.
————————-
H.H 17th Kadham Dongchen Rinpoche
