Tôn ảnh: Đức thánh tổ Atisha Dipamkara
Quy y trong truyền thống Kim Cương thừa là nương tựa Đạo sư và Tam bảo (bao gồm Phật, Pháp, Tăng). Mười phương Chư Phật đã ra đời và đã nhập niết bàn (Đức Phật Thích Ca nói rằng trạng thái niết bàn là trạng thái không còn hiện hữu) vì vậy vị Đạo sư trên thân người là quan trọng nhất bởi đó là hiện thân của mười phương chư Phật ở cõi thế gian này để hóa độ chúng sinh. Trở thành một Đạo sư không hề dễ dàng bởi vị đó sẽ nhìn nhận được: thứ nhất là giác tánh của mỗi học trò là gì, thứ hai là thấu suốt bản chất của Pháp (sự tương hợp và đúng duyên thị hiện). Vị Đạo sư phải đủ trí tuệ dẫn dắt học trò vào con đường giác ngộ.
Trong Kim Cương Thừa, việc trao truyền giáo lý từ thầy đến trò là quá trình bí mật, vậy nên những giá trị quý giá này không dễ để truyền bá tới bất kì người nào. Phương pháp mà Dòng Kadampa cổ sử dụng là “Tuần tự tu tập”, dạy cho hành giả ý thức được thân người là khó được. Tại sao thân người khó được? Ngày nay việc bị đọa lạc rất dễ bởi chúng sinh có thói quen chìm đắm trong những dục lạc nơi thế tục nhưng để có nhân duyên tu tập với một Đạo sư lại không dễ dàng. Có người chần chừ trong việc quy y mà không hiểu vô thường có thể xảy đến bất cứ khi nào mà khi đã quy y thì ngay khi lúc thân mạng thọ chung dẫu trong đời tu hành chưa đạt được thành tựu xuất sắc thì việc quy y cũng tạo ra phước báu giúp người đó tái sinh trong những cảnh giới cao hơn. Chúng ta ý thức được quy y Tam bảo và Đạo sư chính là một sự bảo hộ với mỗi hành giả.
Khi thọ giới bồ tát, hành giả hãy tự ngẫm xem nếu như có một ai đó chửi mắng ta, nói xấu ta, ta có phản ứng lại không, có gây cho họ đau khổ hay không? Nếu không thì đó chính là hành pháp. Tu tập đơn thuần là đi theo một vị Đạo sư và nương tựa vào chỉ dẫn của ngài, y cứ trên lời dạy này mà thực hành. Việc này sẽ khó nếu như bắt đầu với một chúng sinh sơ cơ mới bắt đầu tu tập nhưng sẽ dễ dàng trong việc thực hành nếu như họ tuân theo những lời dạy từ vị Đạo sư vì mọi phương tiện hành pháp đã sẵn có.
Không ai tu một ngày thành Phật, ai cũng phải trải qua một thời gian rất dài. Cuộc đời này rất ngắn mà tham, sân, si chi phối lại quá nhiều. Lỗi ở chúng sinh là nói những điều quá cao siêu mà những việc đơn giản lại không thể hiểu được. Trước khi con nói về một vị Bồ tát có đức hạnh đã thành tựu giác ngộ thì hãy nhớ lại cách để hành thiện đúng đắn nhất và việc mình làm đã đúng hay chưa? Chánh đạo và Tà đạo chỉ cách nhau “một cọng chỉ”. Nếu bản thân chúng ta không thấy được những điều căn bản thì không thể tiếp cận được với những giáo lý cao cấp hơn. Mỗi một người khi tu hành, ai cũng khao khát được giải thoát, vậy chúng ta nhận được giá trị như thế nào trong những lời dạy từ Đạo sư?
Giáo lý Kadampa là giáo lý toàn thiện của đấng chiến thắng, là bậc thang dẫn đến con đường giác ngộ. Phạm trù của giáo lý được giảng dạy phải phù hợp với trí tuệ, sự hiểu biết và căn cơ của mỗi hành giả, vậy nên trước khi đến với một dòng truyền thừa để quyết định tu học, hành giả hãy tìm hiểu và cảm nhận có đúng đích đến và mong muốn tu hành của mình hay không!
~His Holiness 17th Kadam Dongchen Chotrul Rinpoche~
Trích bài giảng ngày 09.03.2025
