Tôn ảnh: Đức Pháp Vương H.H 17th Kadam Kyabje Dongchen Chotrul Rinpoche Thuyết Pháp Tại tu Viện Ni của Dòng Kadampa Tại Nepal
1./ Hỏi: Bạch Đạo sư, con có một thắc mắc muốn hỏi rằng, liệu có hay không việc tham cầu thần thông ở giai đoạn mới bắt đầu tu hành là mầm mống của tà kiến. Cách để đối trị vấn đề nêu trên là gì, con mong Đạo sư khai thị ạ?
Đáp: Việc con mong cầu thần thông không phải là tà kiến. Trong “Bồ Đề Đạo Đăng Luận”, Đức Atisha có nói rằng một người có thần thông, trong một ngày có thể tích lũy công đức gấp trăm ngàn lần người không có. Mong cầu thần thông chính đáng nhằm làm lợi lạc cho chúng sinh thì không phải tà kiến, đó là Bồ đề tâm. Nếu mong cầu thần thông vì mục đích khác (Như: biểu diễn, thu nạp đệ tử, coi bói, muốn được tung hô, làm lợi cho mình v.v….) thì mới gọi là tà kiến. Chúng ta nên tiếp tục tinh tấn tu hành, tới thời điểm thần thông sẽ tự động xuất hiện. Sự tham cầu khi này chỉ là sự hứa nguyện của bản thân hướng tới mục tiêu đó mà thôi.
Có 4 đề mục Từ – Bi – Hỷ Xả và 5 đề mục thần thông được Đức Phật chỉ dạy, nhưng muốn có thần thông phải đạt được trạng thái thiền định tới mức trì mà như không cần trì, tín tâm phát triển mạnh mẽ không phân biệt giữa việc có hay không, quan trọng hơn hết là niềm tin vững trãi với Đạo sư và Dòng truyền thừa.
2./ Hỏi: Bạch Đạo sư con từng nghe ngài dạy rằng: Quá khứ là vọng, Hiện tại là vọng, Tương lai cũng là vọng—ngay cả tâm mình cũng là vọng. Vậy khi con trì chú Lục Tự Đại Minh, nếu có lúc cảm nhận rõ ràng Đức Quán Thế Âm, thậm chí thấy rõ sắc tướng của ngài nhưng con cũng hiểu rằng thấy biết như vậy cũng không để làm gì cả. Trong khi trì chú, con nhận biết rằng mình đang trì mà không cần quán sát âm thanh, bởi vì chính âm thanh được phát ra đó cũng chỉ là hư vọng. Con nghĩ rằng nếu có miêu tả hay diễn bày thêm thì cũng chỉ thuộc về kinh nghiệm hư vọng, cũng không nắm bắt được sự biến hóa của pháp, kính mong đạo sư từ bi chỉ dạy thêm về điều này có được không ạ?
Đáp: Trong Mật thừa có 4 tầng Mật (Tác, Hành, Du Già, Bí Mật). Tác—sử dụng ấn, chú. Du già— quán tưởng bên ngoài và bên trong. Biết xuyên suốt là thức, quan trọng là con đủ tỉnh thức nhận ra Đức Quan âm xuất hiện là Đức Quan âm của Sự từ bi hay chỉ là cái thấy hư vọng? Liệu Đức Quan âm mà con thấy có khơi gợi được trí tuệ của Đức Quan Âm bên trong chính con hay không? Trì tụng thần chú một thời gian tự con sẽ lắng nghe được thần chú. Khi bước vào giai đoạn Mật tông con chỉ cần tuần tự thực hành theo Ngondro thì các tri kiến sẽ tuần tự xuất hiện theo từng giai đoạn.
Chân vọng là vọng do sự vô minh mong cầu trí tuệ mà sử dụng phương tiện để khơi gợi trí tuệ bên trong mình.
Tà vọng là dùng hình thức Bổn Tôn để mong cầu đạt được thần thông.
Đừng quan tâm “vọng” hay “không vọng”, “thật” hay “giả” mà hãy tinh tấn thực hành pháp vì lợi lạc chúng sinh, để đạt được quả vị Phật, thoát khỏi tam giới này. Chư Phật dùng hình thức làm phương tiện không có sự phân biệt để ứng dụng và đi vào bên trong bản chất của sự thật, của trí tuệ. Trì chú là phương pháp thấy rõ bản tánh chân thật của lời nói, âm thanh, trí tuệ, tâm tủy của Bổn Tôn ấy. Mỗi hành giả đều đại diện cho trí tuệ và từ bi của chư Phật. Mọi kinh nghiệm đều là hư vọng, dù ta có chạy theo nó hay không thì nó vẫn sẽ xuất hiện. Hành giả y theo giáo huấn mà tu tập thì sẽ đạt được năng lực và nhận được sự gia trì từ Đạo sư.
3./ Hỏi: Bạch Đạo sư, con gặp hiện tượng “mơ tỉnh” khi ngủ trưa. Con có nhận thức được rằng khi đó con đang mơ, con có thể điều khiển được mọi hành vi trong khi con đang mơ như đi đứng, tương tác với mọi thứ xung quanh, thậm chí bay lên không trung. Xin Đạo sư giải đáp giúp con về trạng thái này?
Đáp: Đó chính là mộng du. Có nhiều tầng bậc mộng du, tuy nhiên có thể vì con đã tu nên có chút chánh kiến, chánh định, chánh niệm nên khi gặp tình trạng này con nhận thức được sự vật, hiện tượng đang diễn ra xung quanh con. Nhưng con nên nhớ rằng nếu đã nhận ra những hiện tượng như vậy thì phải tỉnh thức ngay, đừng để việc mộng du kéo mình đi quá xa vì khi thần thức bị kéo đi xa có thể sẽ không trở về được nữa, con sẽ rơi vào trạng thái mộng mị và bị ma dẫn dụ đi. Cũng tương tự như vậy trong thiền định, khi hành thiền mà thấy các hiện tượng lạ xuất hiện thì con không nên chấp vào đó vì tất cả chỉ là giả. Hãy chánh niệm và tỉnh thức hơn. Việc này thuộc về Mật thừa nên giáo lý không thể giảng rộng rãi và quá chi tiết. Hành giả nên nhớ rằng mình đang tu tập Pháp môn nào, giống như câu kệ thầy hay đọc:
“Vượt khỏi trần lao việc chẳng thường
Đầu dây nắm vững giữ lập trường
Chẳng phải một phen sương lạnh buốt
Hoa mai đâu dễ ngửi mùi hương”.
(Hoàng Bá Hy Vận)
Nếu không giữ lập trường sao ta thoát khỏi tam đồ khổ này. Ma vương luôn luôn thử tâm người tu hành Mật thừa, để xem bản thân ta có sinh lên tà kiến mà đi sai đường không. Tu tập là rèn luyện tâm mình, dùng thần chú để kéo tâm mình trở lại bổn lai diện mục của mình bằng lòng từ bi sẵn có. Mật thừa nhắc đến niềm tin vào Kim Cương Sư, sự tịnh tín này nhiều bao nhiêu thì sự gia trì để đạt giải thoát giác ngộ càng lớn bấy nhiêu. Việc có nắm bắt hay bỏ lỡ cơ hội giác ngộ hoàn toàn tùy thuộc ở chúng ta, tự thân mỗi người tự nên ý thức rõ về nỗi khổ khi đọa lạc cõi tam đồ và giá trị quý báu của sự giải thoát. Gặp được giáo pháp Mật thừa là đại nhân duyên phước trí, đó là sự vi diệu của riêng Mật thừa mới có, không có gì ngoài việc “cho” và “nhận”. Khi hành giả nhận được sự giúp đỡ gia trì từ Đạo sư, hãy lấy lòng biết ơn mà báo đáp lại ân nghĩa. Triết lý của giáo pháp chính là ở đó.
Trích Bài Pháp Thoại Ngày 22.06.2025 của Đức Pháp Vương H.H 17th Kadam Kyabje Dongchen Chotrul Rinpoche