Có 2 phương diện được nêu ra khi bước vào tu tập.
1- Sự nhận thức rõ về vòng xoay trong luân hồi là khổ, mọi bản chất hiện hữu tương đối đều là trạng thái của khổ não.
2- Sự nhận thức rõ ràng ngoài trí tuệ thì không có bất kỳ thứ gì khác đem đến sự an lạc hạnh phúc tuyệt đối.
Khi đã rõ ràng về phương diện của nhận thức, lúc này người ta mới tìm cầu đường hướng. Có nhiều sự lựa chọn trên các con đường “Đạo”. Mỗi một sự lựa chọn đều sẽ rất quan trọng trong lúc này, bởi vì con đường nào cũng có sự gian nan và khổ nhọc, mỗi một quyết định sẽ đưa ra các kinh nghiệm khác nhau.
Để có thể nhận thức rõ ràng về sự mong cầu hạnh phúc, con cần phải thực hành Giáo Pháp. Trí tuệ không xuất hiện trong biện luận, nhưng sự thật được hé lộ khi con hoàn toàn hướng tâm vào pháp.
Đạo sư là điều quan trọng nhất khi con tu hành. Một vị Đạo sư chân chánh sẽ rất nghiêm túc cho việc tu hành, ngài sẽ không nhân nhượng theo ý muốn của bất kỳ chúng sanh nào mà chỉ dựa trên nền tảng Giáo pháp.
Đạo sư phải nhận được ấn chứng từ vị Đạo sư của ngài. Sự ấn chứng khá quan trọng vì nó đánh giá sự nhìn nhận của Bậc thầy, các bậc thầy hầu hết đều rất cẩn thận để đưa ra các quyết định, đó là lý do không phải Khenpo hay Geshe hay Rinpoche là Đạo sư.
Rinpoche là danh hiệu tôn quý trong Phật giáo Tạng truyền, nhưng không phải Rinpoche nào cũng là Đạo sư. Con có sở học có thể hướng dẫn người khác nhưng con không phải là Đạo sư. Vị Đạo sư phải là người nắm rõ bản chất tâm, trung quán nhận thức về tánh không là sự thật tuyệt đối, duy thức nhận thức về mọi thứ không gì ngoài tâm thức. Mặc dù cả 2 điều này thực sự mâu thuẫn nhau về phương tiện diễn giải. Tuy nhiên, để có thể diễn giải đúng đắn nhất về Trung Quán và Duy Thức thì cần phải có sự thiền định. Bản chất của sự thật dần hiển lộ trong tâm khiến trạng thái Phật quả thức tỉnh. Đây chính là một vị Đạo sư chân chánh của Dòng Kadampa.
Dòng truyền thừa mà thiếu một Đạo sư thì không trở nên linh thánh. Các giáo lý sẽ bị diễn giải sai lệch, sự hiểu trên ngôn từ sẽ đưa đến tri kiến sai lầm, sự chấp vào tri kiến là nền tảng của sự luân hồi, chẳng có bất kỳ pháp tu hành nào thành tựu mà không có sự gia trì từ Đạo sư.
Vậy vị Đạo sư quan trọng như thế nào ?
Nhiều quan điểm cho rằng không thầy vẫn có thể tự ngộ. Quan điểm đó cũng giống như cách một con vịt học trở thành gà. Về mặt nguyên lí gà và vịt giống nhau ở lông vũ và đẻ trứng, nhưng nó khác nhau về tính chất vật lý. Sự khác nhau đó cho thấy rằng một người không thể hiểu biết đúng đắn khi không người dẫn dắt.
Một đứa bé không thể tự biết xúc cơm hay tự biết vệ sinh cá nhân, tương tự như vậy trong Giáo pháp con có thể thông minh nhưng con chẳng thể trí tuệ. Từ thông minh dẫn đến trí tuệ còn rất xa. Ở đây không đề cập về khoảng cách địa lý từ a đến b mà chỉ muốn nói đến tính chất thấu suốt sự thật rõ ràng. Chẳng có sự tu hành nào có thể thành tựu khi thiếu đi một vị Đạo sư và những giáo lý khẩu truyền của ngài. Điều này rất quan trọng cho sự Giác Ngộ.
Khi vi phạm đến vị thầy sẽ nhận lấy quả báo gì?
Sự chứng ngộ tạo nên điều kiện tiên yếu của vị Đạo sư. Khi đã nhận được sự ấn chứng thì vị Đạo sư lúc này mới có thể hiển lộ. Đạo sư là bậc thành tựu sẽ được các chư thiên, thiện thần ủng hộ và nhiều hộ pháp bao quanh.
Khi con làm điều sai trái với Đạo sư, có thể ngài biết hay không biết không quan trọng, bởi chính các hộ pháp sẽ làm việc đó. Các vị hộ pháp có trách nhiệm bảo vệ chánh pháp, cho nên dù đó chỉ là những vị hộ pháp thế tục thì năng lực của họ cũng vượt trội hơn các vị chư thiên.
Các hộ pháp thế tục sẽ phẫn nộ và tạo ra các chướng ngại, các ngài nhìn ra được bản chất nghiệp và đúng thời điểm ngài sẽ thực hiện trừng phạt, sự nguy hiểm ở chỗ con đã vi phạm các giới nguyện.
Có rất nhiều các cách thức trừng phạt khác nhau, nghe có vẻ rất đáng sợ nhưng bản chất thật nó chính là nhân quả của bản thân con. Vị hộ pháp trừng phạt con chính là hộ pháp nhân quả, bởi vì hạt nhân sẽ nảy mầm trên mảnh đất trù phú và khi con đã gieo vào thì phải lãnh lấy những quả nó mang tới.
Trích Bài Pháp Ngày 15/07/2022 Của Đức Pháp Vương H.H 17th Kadam Kyabje Dongchen Chotrul Rinpoche (Losang Chogyal Tenzin Yeshe Norbu)
Tôn Ảnh: Đức Pháp Vương H.H 17th Kadam Kyabje Dongchen Chotrul Rinpoche Tại Tu Viện Ni của Dòng Kadampa Tại Nepal