Tôn Ảnh: Kubera Vaishravana
Như tôi đã nói ở đoạn trên về ruộng phước, vầng trăng duy nhất trong bầu trời hiện ra nhiều phản ảnh tách biệt trên mặt nước, ở trong nhiều bình chứa khác nhau. Cũng tương tự như thế, căn bản trí của tất cả chư Phật – nghĩa là phối hợp giữa đại lạc và tánh không – Căn bản trí của tất cả chư Phật cùng với một vị với tất cả pháp giới và xuất hiện dưới nhiều hình dạng khác nhau đối với người đệ tử: làm Thanh Văn đối với những môn đệ đáng được điều phục bằng Thanh Văn, làm Độc giác đối với môn đệ đáng điều phục bởi Độc Giác, làm Bồ tát hay Phật đối với những môn đệ đáng được điều phục bởi Bồ tát hay Phật. Trong kinh Cha Con Gặp Gỡ chúng ta đọc:
“Vì lợi lạc cho hữu tình,
Chư Phật hiện thân làm Đế Thích, Phạm Thiên;
Với một số người, Ngài hóa thân làm quỷ sứ.
Người thế gian không thể nhận điều này”.
Nói cách khác đức Phật hiện hình nhiều cách: làm quỷ hay làm trời cho những người đáng được quỷ hay trời hàng phục, Ngài còn hiện chim chóc hay thú rừng, v.v… cho những người đáng được hàng phục bằng những hình dạng ấy. Các Ngài hiện thân cho chúng ta như những bậc thầy phàm phu tùy theo giới hạn của phước báo chúng ta; các Ngài cũng có thể thị hiện những phương tiện thù thắng hơn một vị thầy tầm thường, như là hiện ra Báo Thân v.v…., nhưng chúng ta không thể thấy được thân ấy. Và nếu các ngài hiện hình thành những dạng thấp hơn chúng ta như chim thú, vân vân, thì cũng không ích gì, vì chúng ta không tin những loài ấy.
Trong quyển Cúng Dường Đạo Sư có nói:
“Con khẩn cầu Ngài chỗ quy y đầy từ mẫn, người bảo hộ cho con:
Ngài Mandala của ba thân quý báu của chư Phật;
Nhưng với phương tiện thiện xảo
Ngài chỉ làm một phàm phu để hướng dẫn hữu tình,
Như một cái lưới huyễn thuật để cứu vớt chúng con”.
Ba thân của chư Phật được chứa đựng trong ba sự huyền bí của bậc thầy (xem Ngày Mười Hai, trang…). Bậc thầy là một hóa thân của chư Phật được tạo ra để làm các thiện sự. Giả sử một vũ công trong một điệu múa lễ ở tu viện khoắc vào y phục của giáo thọ sư để vũ trong vai ấy. Rồi ông lại mặc y phuc của một pháp vương để vũ trong vai này. Ông chỉ có thay đổi phục trang; còn vũ công chỉ là một người ấy. Hoặc, bạn có thể viết nhiều chuyện khác nhau với cùng một thứ mực đỏ. Bởi vậy hãy nghĩ: “Những bậc thầy của chúng ta không ai khác hơn là hóa thân của đấng Kim Cương Trì, đấy là những phương tiện khéo của ngài để điều phục chúng ta.”
Củi không bắt lửa nếu bạn không dùng một cái gương hội tụ để bắt lửa mặt trời; bạn có thể có nhiều thức ăn khác nhau, như chúng không đi vào bụng được nếu không qua cửa miệng. Cũng thế sở dĩ bạn nhận những sự gia trì và bạch tịnh nghiệp của chư Phật, là nhờ nương tựa vào bậc thầy. Bậc thầy là tác nhân của tất cả thiện hành của chư Phật, vì thầy giúp cho bạn thực hiện tất cả những thiện nghiệp.
Nếu vậy thì đừng nghi ngờ gì nữa thầy là một vị Phật. Thiện hành của chư Phật là những sự gia trì mà các ngài ban phát trong lúc hoạt động vì lợi lạc cho hữu tình. Bạn phải nhận những sự gia trì này tùy thuộc vào bậc thầy. Nếu sự cần thiết là phải như vậy, thì không thể nào bậc thầy lại là phàm phu: họ phải là những vị Phật. Nếu họ là phàm phu thì hóa ra trung gian cho những thiện hành chư Phật chỉ là phàm phu. Như thế có nghĩa là chư Phật cần có sự giúp đỡ của phàm phu. Nhưng chư Phật không cần giúp đỡ như thế. Khi chư Phật làm việc lợi lạc hữu tình, các ngài còn không cần đến sự giúp đỡ của Thanh Văn, Duyên Giác hay Đại Bồ tát, thì làm sao ta có thể nói các ngài cần đến sự giúp đỡ của người phàm?
Bởi thế chư Phật hóa thân làm những người thường để hữu tình có đủ phước duyên trông thấy được. Các ngài còn hóa hiện thuyền, cầu v.v…, nhưng những vật này đối với ta như chỉ là công việc của những người thợ mộc, chúng ta không tìm ra được cái gì khác về chúng.
Sakya Pandit trích dẫn thí dụ về kính hội tụ:
“Mặt dù những tia mặt trời nóng,
Không thể có lửa nếu không có kính hội tụ;
Cũng thé nếu không có bậc thầy
Thì ta không thể nhận được ân phước của chư Phật”.
Và Da Oe Rinchen, vị lama Kagyu trích dẫn cùng một ví dụ ấy:
“Hãy xem giữa những tia sáng mặt trời
Một tấm gương trong suốt
Rồi tập trung tia sáng vào bùi nhùi…”
Những môn đệ nhận được những thiện sự chư Phật nhờ nương một bậc thầy. Nếu thầy không phải Phật, thì Phật sẽ không cần đến sự phụ tá của ông ta, cũng như người giàu không nhờ kẻ ăn xin giúp đỡ. Bạn phải xét kỹ điều này: thầy và Phật là một, bởi vì nếu không thế, thì hóa ra Phật lại tùy thuộc vào thầy.
~Trích “Giải Thoát Trong Lòng Tay” – Pabongka Rinpoche~
