Tôn ảnh: Đức Lục Độ Phật Mẫu Tara
Pabongkha phân tích thực chứng về tuệ giác và đạo lộ sẽ tăng khi nương tựa bậc thầy một cách chín chắn, cách chấm dứt vọng tưởng và ác hành (hành động tạo nghiệp bất thiện). Là hành giả đừng phán xét hay suy đoán, giữ tâm chánh niệm.
Các đại sư Du Già là những vị có tuệ giác và kinh nghiệm hơn các Maha Yogi. Những thị giả thường sẽ làm những công việc để phục vụ bậc thầy nhưng phương diện thực chứng của họ cao hơn các Maha Yogi. Ngài Atisha vì biết điều này nên đã nói: “người chứng đạo hoàn toàn nhờ phụng sự người thầy tận tụy”. Công đức của việc này có thể khiến cho các vị chứng ngộ cao hơn những người thiền định (Samatha, Samati).
Gần một bậc Đạo sư thật không dễ dàng. Sự giáo dục của Đạo sư cũng vì thế mà không đơn giản bởi sự chứng ngộ đối với những người được thân cận vị thầy là không nhỏ, vì lòng sùng kính của người đệ tử với Đạo sư. Tại sao lại như vậy?
Người Việt Nam có câu “Tôn sư trọng đạo”. Đạo sư soi sáng trí tuệ của hành giả, vậy nên vị thầy được gọi là Đạo sư khác biệt hoàn toàn với những người được gọi là thầy khác. Có những giai đoạn ở Tây Tạng đầy rẫy ngoại đạo, con đường ngài Atisha đi cũng không dễ dàng, giống như những gì mà hiện tại Đạo sư đã và đang làm cho chúng sinh. Mỗi thời đại khác nhau sẽ kéo theo việc chứng ngộ giáo pháp khác nhau. Một chúng sinh phạm lỗi trong thời kì này đều thật đáng thương, bởi họ sa ngã mà bị Ma Vương thử thách. Thực tế Ma Vương cũng là một loại vua trời, ngự ở cõi giới riêng (Tha Hóa Tự Tại Thiên – Dục giới). Tất cả thử thách cũng là do tâm chúng ta vẫn còn chấp, còn tham, còn sân, còn si, còn ngã mạn mà dẫn tới những thử thách cho chính mình. Chúng ta hãy nghĩ tới Đạo sư vì chính Đạo sư mới có thể tha thứ lỗi lầm của hành giả. Phụng sự tới Đạo sư là tận tụy đúng cách với Đạo sư và những vị tu sĩ, huynh đệ ở cùng với chúng ta.
Có nhiều người cung kính nương tựa thầy, bái lạy thầy mỗi ngày hơn cả Phật, miệng nói “sẽ không bao giờ rời bỏ thầy”, hóa ra lời nói của những người đó lại là người phản sư, phản đạo. Những người nói như vậy đa phần là khinh sư diệt tổ vì những người cung kính thực sự thường họ giữ trong tâm, chỉ nói khi cầu nguyện tới bậc thầy. Muốn biết người nào trung thành hay không cứ để gặp sóng gió, khi ấy ắt sẽ hiểu.
Hành giả phạm ngũ nghịch đại tội trong Phật giáo vẫn có thể sám hối trừ duy nhất việc tự rời bỏ Đạo sư. Thầy và trò nương nhau, lỡ như học trò đọa thì Đạo sư vẫn có thể giúp người đó. Nếu như không xúc phạm phỉ báng Đạo sư thì cũng chẳng có việc gì mà Đạo sư không thể giúp hành giả. Một điều cơ bản hành giả nên hiểu rằng: Có thể sai nhiều việc nhưng tuyệt nhiên không được sai với Ngài.
Y cứ trên kinh thì việc quán tưởng cần tùy căn cơ mỗi hành giả để thực hành. Mật thừa là sự trao truyền giữa thầy và trò, có thể bên ngoài sẽ khó có người nhận ra nhưng mỗi hành giả với Đạo sư sẽ có những sự kết nối riêng, cũng vì thế có thể vào một thời điểm nào đó, do được sự ban phước từ Đạo sư, hành giả đó sẽ chứng ngộ. Thầy nói trò hiểu, trò nói thầy hiểu, thậm chí trò không cần nói thầy cũng hiểu. Vị Đạo sư cũng sẽ vui lòng vì vẫn còn những học trò biết lắng nghe lời dạy của ngài. Tùy vào lòng sùng kính, sự chứng ngộ sẽ xuất hiện trong dòng tâm thức. Chỉ nhờ sự tận tụy mà đã tạo được công đức lớn như vậy thì việc thực hành giáo lý của Đạo sư, công đức sẽ tích tập nhiều như thế nào nữa.
Quan sát sự tương quan của bản thân với pháp, những việc này khiến trong tương lai, hành giả sẽ không thiếu pháp vì nghiệp đã làm sẽ không bao giờ mất. Nếu không có tâm sùng kính thì nghiệp ác sẽ không tiêu trừ. Nếu như Đạo sư không phát tâm tái sinh thì cần tìm một vị thầy hướng đạo, mọi nghiệp ta tạo ra tính từ thời điểm bắt đầu nương tựa một bậc thầy Đạo sư chính là nhân để nhận lại các quả trong vị lai. Trong Mật thừa, vị Đạo sư được đề cao vì ngài trao truyền tất cả thành tựu của ngài từ thần chú đến quán đảnh, trì tụng tới bổn tôn, ngần ấy những thứ đó liệu có khiến hành giả phải tôn kính Đạo sư hay không?
Hành giả nên tự đặt câu hỏi cho chính mình để tự thể nghiệm việc hướng tâm tôn kính tới Đạo sư là điều quan trọng như thế nào trong việc tu hành Kim Cương Thừa.
H.H 17th Kadham Dongchen Rinpoche
Trích từ bài giảng ngày 27.08.2023
