Khi con trải nghiệm về khổ đau lúc này tâm con có thêm một kinh nghiệm mới, mọi thứ bây giờ con đang trải qua dù là buồn hay vui, dù là khổ hay lạc mọi thứ đều là sự ban phước. Tu tập không giúp con an lạc hơn mà giúp con chuyển hóa khổ đau, mọi khổ đau con đang gánh phải hiện tại là quả của những gì quá khứ con tạo ra.
Có thể ngay lúc này con thấy khổ đau là thứ gì đó đáng sợ, nhưng nếu con quan sát tâm mình thật kỹ lưỡng, chậm lại mọi thứ đang diễn ra thì con sẽ hiểu trong kinh nghiệm hoàn toàn chỉ có khái niệm đang xảy ra. Nhiều người đắm chìm trong trạng thái an lạc của Tâm An Tịnh, họ nghĩ rằng “ Thật tốt ! Khi ta có thể sống trong tâm an tịnh như vậy”, thật tế rằng tâm an tịnh này có thể là mồi cho những kinh nghiệm tệ hại hoặc cũng có thể làm nền tảng cho tâm xả ly, nếu con bám chấp vào tâm an tịnh khi tâm an tịnh mất đi con chỉ có một kinh nghiệm là khổ đau, nhưng nếu đủ trí tuệ con chuyển hoá tâm an tịnh thành chánh niệm, lúc này con hoàn toàn đắm chìm trong một kinh nghiệm khác, đừng hiểu lầm nó là một trạng thái “ an lạc” nào đó, thực tế nó không phải là an lạc mà nó chính là Tâm Xả Ly, mọi thứ lúc này chỉ còn một kinh nghiệm duy nhất mà tâm ý thức được, đó là trạng thái của “ tâm Tỉnh Giác hoàn toàn”, lúc này hoàn toàn Tâm tỉnh giác trước mọi yếu tố mà Tâm tạo ra, những yếu tố buồn hay vui khổ não hay hạnh phúc, ta và người, có và mất…. lúc này chỉ là một trạng thái sanh khởi, nó hiện hữu và mất đi như cách mà Tâm vẫn luôn làm, mọi trạng thái tâm hoàn toàn dừng lại nhường lại cho Tâm Ý Thức nhận diện mọi bản chất đúng như sự thật.
Khi chúng ta hận thù một đối tượng, Tâm chúng ta dính mắc trong sự bám chấp kinh nghiệm, kinh nghiệm khổ này là thật có, vì sao anh ta làm tôi khổ đau? Chúng ta tìm cách giải đáp nó bằng nhiều biện lí, và sau đó sự thật dù có làm gì đi nữa chúng ta chỉ có cách là chấp nhận, vậy tại sao chúng ta lại để tâm bám chấp kinh nghiệm thật có làm khổ não? Bởi vì chỉ một thứ tâm đó là “ Vô Minh”.
Chẳng có cách nào khác ngoài việc đầu tiên hãy chấp nhận, quan sát mọi sanh khởi mà tâm tạo ra, đừng cố gắng quan sát quá lâu khi tâm còn yếu, tốt nhất lúc này hãy nhẹ nhàng quan sát một cách chậm rãi , chấp nhận mọi hoàn cảnh mà chúng ta có hiện tại, sau đó hãy quán chiếu rõ mọi bản chất của thật và giả bằng cách hãy nhìn thấy sự sanh lên và mất đi của nó, những trạng thái chỉ sinh lên trong chốc lát rồi biến mất nhường chỗ cho trạng thái khác. Nếu quan sát kỹ hơn chúng ta sẽ thấy tâm lúc này thật sự quá rắc rối, nó sanh lên rất nhiều trạng thái một lúc, lúc này hãy buông bỏ mọi trạng thái của tâm, tập trung vào thần chú “Om ma ni pad me hung” sau đó hãy thả lỏng và quan sát tâm, như vậy dần dần vô minh sẽ được bào mòn nhờ chánh niệm tỉnh giác.
Hãy thực hành Tâm biết ơn, biết ơn mọi hoàn cảnh tốt xấu, biết ơn mọi đối tượng làm ta khổ hay hạnh phúc bởi vì nhờ họ ta mới có cơ hội thực hành pháp, nếu như ta hận thù một ai đó ta phải hiểu rằng quả sẽ trổ trong vị lại, chúng ta sẽ có thêm nhiều những kẻ thù, bởi vì đời sống chúng ta ở đây là chuỗi dài của sự “vay- trả” cho nên dù cách thức gì con vẫn phải lãnh chịu những quả báo xấu xa. Cho đến khi tâm xả ly của con thật sự mạnh mẽ những trạng thái biến thành kinh nghiệm thiền định lúc này con đạt được giai đoạn của sự tự nhiên, nó chính mục tiêu mà con cần ngay lúc này và bây giờ chứ không phải những an lạc hạnh phúc giả mà Tâm tạo ra.
Trích “Chuyển hoá tâm bằng trí tuệ tỉnh giác”
~H.H 17th Kadham Dongchen Rinpoche ~
