Tôn ảnh: Đức Bạch Độ Phật Mẫu Tara
Hỏi : Bạch Đạo Sư, Phật Đà đã tu chứng trí tuệ như thế nào?
Rinpoche Đáp:
Trong Phật Giáo nói chung và Kim Cương Thừa nói riêng đều đề cao Tuệ Giác Thắng Trí, bởi vì dù chúng ta có tu bao nhiêu đi nữa mà không phát triển Thắng Trí Tuệ Giác thì không thể nào liễu thoát sinh tử, đây cũng là điều mà Phật Đà Gotama nhấn mạnh trong tất cả kinh văn. Trước khi Phật Đà Gotama tìm ra Chân Lý Tuyệt Đối, ngài cũng đã tìm học với những Bậc Đạo Sư nổi tiếng Ấn Độ bấy giờ, trong kinh Thánh cầu (Trung bộ kinh, số 26) có ghi rằng, Ālāra Kālāma và Uddaka Rāmaputta là những “bậc trí thức, uyên bác, sáng suốt, đã từ lâu sống ít nhiễm bụi đời”.
Ở chỗ vị Đạo Sư Bà La Môn ngài học được rất nhiều trong tiến trình tu chứng 4 tầng định vô sắc, Phật Đà Gotama diễn tả như sau :
“Pháp này làm cho người có trí, không bao lâu, trải nghiệm và trú an ổn trong pháp, tự thân chứng nghiệm bằng chính kinh nghiệm mà Thầy của mình đã chứng đạt” (Trung bộ kinh, số 26, kinh Thánh cầu).
Đức Phật Gotama cũng diễn tả quá trình tu chứng của ngài như sau :
“Không phải chỉ có Ālāra Kālāma có lòng tin, tinh tấn, niệm lực, định lực và trí tuệ; ta cũng có lòng tin, tinh tấn, niệm lực, định lực và trí tuệ. Vậy với nỗ lực, liệu ta có chứng được pháp mà Ālāra Kālāma tuyên bố không? Rồi không bao lâu, bằng kinh nghiệm của chính mình, Ta nhanh chóng trải nghiệm và trú an ổn trong pháp mà Ālāra Kālāma tuyên bố đã chứng được bằng kinh nghiệm của chính vị ấy” (Trung bộ kinh, số 26).
Đức Phật Gotama đã nhận thấy như sau: “Pháp này không đưa đến từ bỏ ham muốn, dứt tham chấp, dừng nghỉ, an tịnh, trí tuệ tự mình thể nghiệm, giác ngộ và Niết bàn” (Trung bộ kinh, số 26).
Sau đó ngài từ giã vị thầy đầu tiên và tìm đến Đạo Sư Uddaka Rāmaputta.
Sau khi trải nghiệm các tầng định, Đức Phật Đã suy tư “Ta từng sống đời khổ hạnh, đầy đủ về bốn phương diện: ta thực hành khổ hạnh, khổ hạnh nhất trong các hình thức khổ hạnh; ta thực hành sống dơ dáy, dơ dáy nhất trong các hình thức sống dơ dáy; ta thực hành chú tâm thận trọng, thận trọng nhất ngay cả trong những việc nhỏ nhặt; ta thực hành sống biệt ly, sống ở nơi vắng vẻ nhất trong các nơi vắng vẻ” (Trung bộ kinh, số 12).
Đức Phật Gotama quán chiếu rõ ràng như sau: “Rồi ta suy nghĩ như sau: ‘ta nhớ lại, trong khi phụ thân ta, thuộc dòng họ Thích-ca đang cày ruộng và ta đang ngồi dưới bóng mát cây hồng táo, ta từ bỏ các dục lạc trần gian, từ bỏ các trạng thái tâm xấu ác, chứng đạt và trú an ổn ở Thiền thứ nhất, một trạng thái bình an và hoan hỷ, thân và tâm đều thấm nhuần an lạc do không còn tham dục mà có”. Khi trú an ổn như vậy, ta nghĩ: “Liệu con đường này có thể đưa đến giác ngộ không?” Và tiếp theo ý niệm ấy, ý thức này khởi lên nơi ta: “Đây là con đường đưa đến giác ngộ”.
~ H.H 17th Kadham Dongchen Rinpoche ~